Osteoartrit (OA) sıklıkla ileri yaşlarda hareket kısıtlılığı ile seyreden bir hastalıktır. En sık görülen engellilik nedenlerinden biri olan bu hastalık, ABD’de bulunan Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezi (CDC) verilerine gore yaklaşık 35 milyon yetişkini etkilemektedir. Osteoartrit, dejeneratif eklem hastalığı, aşınma ve yıpranma artriti veya dejeneratif artrit olarak da bilinir.
Osteoartrit Nedir? Osteoartrit Ne Demektir?
Osteoartrit yani dejeneratif eklem hastalığı iki kemiğin bir araya geldiği yer olan eklemlerde oluşan, ağrı ve tutukluluğun en sık görüldüğü kronik hastalıktır. Eklem yerlerinde bir araya gelen kemiklerin uçlarını örten dokuya kıkırdak denilir. Osteoartritte bu kıkırdak doku parçalanır ve kemikler birbirine sürtünür.
Bu durum da hastada ağrı, sertlik, tutukluluk ya da katılık bazen de şişlik gibi şikayetlere sebep olur. Osteoartrit hastalığı tüm eklemlerde görülebilir. Radyolojik olarak ekleme ait direk grafide eklem aralığında daralma, ve kemikte skleroz belirtisi olan beyazlaşma görülür. Osteoartrit belirtileri en sık şu bölgelerde görülür;
- Eller,
- Parmaklar,
- Omuz,
- Omurga (sırt bölgesi),
- Kalça ve diz
Osteoartritin temel nedeni zaman içinde oluşan eklem hasarıdır. Yaşlandıkça, eklemlere binen yük daha da artmaktadır. Osteoartrit risk faktörleri sıralanan durumlara bağlı olarak artmaktadır.
- Genetik yatkınlık
- Kadın cinsiyeti
- 50 yaşı geçmiş olmak
- Menopoz
- Sık dizlerin üzerine oturma veya çökme
- Tırmanma, ağır kaldırma veya eklemlere yük bindiren benzeri eylemler
- Travma hikayesi
- Kilo fazlalığı veya obezite
- Yanlış oturma alışkanlığı
- Şeker hastalığı veya başka bir artrit türü osteoartrit geliştirme riskini arttırmaktadır.
Osteoartrit Belirtileri Nelerdir?
En sık görülen osteoartrit belirtileri şöyle sıralanabilir;
- Eklemlerde ağrı
- Eklem bölgesinde sertlik
- Eklemde şişlik durumu
- Eklem hareketi esnasında çatırtı benzeri sesler
- Esneklik ve hareket azlığı ya da tümden kaybı
- Etkilenen bölgelerde basmakla artan hassasiyet veya rahatsızlık
Osteoartrit belirtileri ilerledikçe hastalık nedeniyle oluşan ağrı şikayeti artabilir ve zaman geçtikçe eklem ve çevresinde şişlik oluşabilir. Hastalık genellikle yavaş geliştiğinden ağrı veya hareket güçlüğü oluşuncaya kadar tanı konulması gecikebilir. Bazen bir kaza veya travma sonrası röntgen çekildiğinde tedadüfen erken osteoartrit tanısı konulabilmektedir. Osteoartrit tanısı için direk grafiye ilave olarak MR (manyetik rezonans) görüntüsüne ihtiyaç duyulabilir.
Osteoartrit Evreleri Nelerdir?
Osteoartrit evreleri beş aşamada inclenebilir. İlk aşama (Evre 0) problemsiz bir eklemi, son aşama (Evre 4) ise şiddetli osteoartriti tanımlar. Şiddetli osteoartri olanlarda eklemlerde farklı seviyelerde kıkırdak kaybı mevcuttur. Buna bağlı olarak da kemiklerin birbirine sürtünmesi ciddi şikayetlere neden olabilir.
Eklem içi sıvısı normalde hareket esnasında sürtünmeyi azaltır. Ancak bu hastalarda eklem sıvısı normalden fazla artarak eklemde şişlik ve itihap oluşturabilir. Ayrıca kırık kıkırdak parçaları bu sıvıda dolaşarak ağrı ve şişmeyi arttırabilir. Hareket esnasında olan ağrılar zamanlar istirahatte de görülmeye başlar. Giderek ağrı düzeyi ve şişlik hissi artar. Eklemlerde artan ağrı ve sertlik nedeniyle hareket kısıtlılığı da artar.
Osteoartrit Tedavisi Nasıl Yapılır?
Osteoartrit tedavisi ana akım veya güncel tıbbi yaklaşıma göre şikayetlerin giderilmesine yönelik yani tıp diliyle semptomatiktir. Osteoartrit tedavisi önerileri ağrı, sertlik ve şişliği azaltmaya yöneliktir. Ancak bu maksatla önerilen osteoartrit ilaçları (çeşitli ağrı kesiciler, steroidler ve antidepresanlar gibi) uzun süre kullanımda istenmeyen yan etkiler oluşturmaktadır.
Osteoartrit tedavisi ile genellikle ortopedi, fizik tedavi, romatoloji ve geriatri uzmanları ilgilenir. Ancak bu tür kronik rahatsızlıklarda hastaya bütüncül bir yaklaşım önemlidir.
Neden ZGHolistic Clinic?
Kliniğimizde, ilgili alanda uzman tıp hekimleri kontrolünde gerçekleştirilen Geleneksel ve Tamamlayıcı Tıp (GETAT) ve destek tedaviler/takviyeler (fitoterapi ve apiterapi vb.) ile eklem ağrısı, şişlik gibi semptomların azaltılması ve hafifletilmesine yardımcı olunur. Bu amaçla akupunktur, tıbbi sülük uygulaması (hirudoterapi) yanında fizyoterapi ve masaj terapisi gibi yöntemler de oldukça etkin kullanılır.
Diğer kronik hastalıklarda olduğu gibi osteoartrit tedavisi için de uzun süreli ilaç kullanarak osteoartrit ilaçları yan etkilerden olumsuz etkilenmek yerine, yararı yüksek bir yaşam tarzını seçmek hastalığın sıkıntılarından ve ilerlemesinden kurtulmanıza yardımcı olacaktır.
Doğru beslenme
Hastanın bağırsak sağlığı açısından uygun şekilde beslenmesi çok önemlidir. Ayrıca eklemlerdeki gereksiz yükü azaltabilmesi için kilo kontrolü gereklidir. Diz osteoartriti gibi durumlarda bazı meyve ve sebzelerde bulunan antioksidanlar, hücre hasarına neden olabilen serbest radikallerin önlenmesine yardımcı olarak hastanın şikayetlerini azaltmakta ve hastalığın ilerlemesini durdurmaktadır.
Hasta tarafından uygulanacak iyi ve kaliteli bir diyet, başta şişme ve iltihaplanma sorunlarını azaltarak osteoartrit sepmtomlarından korunmaya yardımcı olabilir. Ayrıca vitamin ve mineral destekleri (C vitamini, D vitamini, beta karoten ve omega-3 yağ asitleri) de tedaviye olumlu katkı sağlayan diğer etkenlerdir.
Yeterli ve kaliteli uyku
Kasların dinlendirilmesi şişliği ve iltihabı azaltabilir. Geceleri yeterince ve mümkün olan en karanlık ortamda uyumak, ağrıyı daha etkili bir şekilde yönetmeye yardımcı olabilir.
Düzenli egzersiz
Fiziksel aktivite eklemlerin etrafındaki kasların güçlenmesini sağlayarak eklem sertliğini azaltmada etkili olur. Her hün en az 20-30 dakikalık bir fiziksel aktivite planı yapılmalıdır. Tavsiye edilen egzersiz düz bir zeminde yürüyüştür. Ayrıca yüzme veya eklemlere fazla yük bindirmeyen yumuşak ve düşük etkili aktiviteler tercih edilebilir.
Yoga, Tai chi vb. yöntemler de eklem esnekliğini arttırarak ağrı yönetiminde fayda sağlayabilir. Osteoartrit durumunda özellikle dizler, kalçalar veya sırtta sertlik veya ağrı varsa hareket kabiliyetini ve hareket aralığını iyileştirme amacıyla germe egzersizleri çok yardımcı olabilmektedir.
Prof.Dr.Mehmet Tanyüksel
Osteoartrit tedavisinde ZGHolistic Clinic ailesi olarak Ankara merkezli yerleşkemizde hastalığınıza özel bütüncül bir yaklaşım ile tedavi süreçlerini sizinle birlikte yürütüyoruz. Osteoartrit tedavisi kapsamında ayrıntılı bilgi almak ve indirimli fiyatlarımızdan faydalanmak için hemen bizimle iletişime geçiniz.