Yumurtalık Kisti (PCOS)
Yumurtalık Kisti (PCOS)
Yumurtalık Kisti (Polikistik Over Sendromu - PCOS) Tedavisi
Yumurtalık kisti (Polikistik Over Sendromu - PCOS), bir kadının yumurtalıklarının çalışmasını etkileyen ve üreme çağındaki kadınlarda sık görülen yaygın bir endokrin bozukluktur. Polikistik over sendromu, yaygın olarak adet düzensizliği veya yokluğu, özellikle yüzde olmak üzere vücutta tüylenmede artış, aşırı erkeklik hormonu (androjen) seviyeleri yüksekliği, büyümüş ve içi sıvı dolu kesecikler (kist) şeklinde yumurtalıklar ile kısırlık (infertilite) sorunu olan obez kadınları tanımlamak için kullanılan bir ifadedir.
PCOS belirtileri gösteren her kadın, değişen şiddetteki klinik durumlarla karşı karşıyadır ve bu rahatsızlık kadın infertilitesinde önemli bir role sahiptir. PCOS’lu kadınların yarısından fazlasında herhangi bir klinik durum görülmez. Klinik yönetiminin ve tedavi yaklaşımlarının hastanın tercihlerine göre uyarlanması gerekir. Tip 2 şeker hastalığı (diyabetes mellitus) ve kalp damar hastalıkları ileri dönemlerde görülebilir.
Polikistik Over Sendromu Nedir? PCOS Neden Olur?
Polikistik over sendromu söz konusu ise bu durumda hasta da yumurtaları çevreleyen birçok sıvı dolu kese (folikül) bulunur ve buna bağlı olarak yumurtalıklar büyük ve geniş görünür. Ancak yumurtaların geliştiği keseler (foliküller) genellikle bir yumurta bırakamaz, bu da yumurtlamanın meydana gelmediği anlamını taşır. Bu duruma anovulasyon denir. Polikistik yumurtalıklar, boyutu 8 mm'ye kadar olan çok sayıda (poli) zararsız folikül içerir.
PCOS hastalığının nedeni kesin olarak bilinmemekle beraber, yumurtalık kisti neden olur sorusunun cevabına ilişkin olarak tanımlanan bazı nöroendokrin kusurlar şu şekildedir;
- Luteinize edici hormon (LH) yüksekliği,
- Bozulmuş folikül uyarıcı hormon (FSH) sentezi ve salınması,
- Düşük progesteron düzeyleri,
- Hipotalamik gonadotropin salgılatıcı hormon (GnRH) yüksekliği,
- Hiperünsülinemi.
- LH'deki artış, yumurtalık hücrelerinden daha fazla androjenik hormonların (erkeklik hormonları) salgılanmasını uyarır.
- Bozulmuş FSH sentezi ve salgılanması ise foliküllerin yetersiz gelişimine yol açar. Bu nedenle, östrojen sentezinde yetersizlik oluşur ve bu da yumurtalık androjenlerinin artışıyla sonuçlanır. Özellikle de testosteron yüksekliği.
- Diğer taraftan insülin direncine bağlı olarak insülin düzeyleri yüksektir. Yüksek kan insülin düzeyleri (hiperünsülinemi), PCOS'lu kadınlarda erkek hormonlarının üretimini arttırır.
- Annenizde veya kız kardeşinizde varsa, PCOS olma olasılığınız daha yüksek olabilir.
PCOS Belirtileri Nelerdir?
PCOS belirtileri (belirgin klinik ve laboratuvar özellikleri) şu şekilde sıralanabilir:
- Adet düzensizlikleri (düzensiz ve uzun süreli adet döngüsü),
- Hiperandrojenizmin klinik (yüz ve vücut tüylerinde aşırı artış (hirsutizm) ve sivilce ve erkek tipi kellik gibi belirtiler) ve laboratuvar bulguları (androstenedion, DHEA ve testosteron değerlerinin yüksekliği),
- İnfertilite (kısırlık),
- Metabolik anormallikler (hiperinsülinizm, insülin direnci, obezite, metabolik sendrom, hipertansiyon gibi),
- Anovülasyon (yumurtlamanın olmaması),
- Ultrasonografı ile polikistik overlerin (yumurtalık kisti) gösterilmesi.
Yumurtalık Kisti (PCOS) Tanısı Nasıl Konur?
PCOS tanısı konulabilmesi için hastada maddelerde sıralanan oranlara bakılır.
- Kan Testosteron, Androstenedion ve DHEA-Sülfat yüksekliği,
- Artmış LH/FSH oranı
- İnsülin direnci açlık insülini, açlık glukozu ve hemoglobin A1c ölçümleri ile değerlendirilir
- Ultrason ile polikistik yumurtalık değerlendirilmesi, her yumurtalıkta 2 ila 9 mm çapında 12 veya daha fazla folikülün varlığını ve/veya yumurtalık hacminin artması (>10 mL).
Yumurtalık Kisti (PCOS Tedavisi) Nasıl Yapılır?
PCOS tedavisi aşağıda sıralanan hususlar kapsamında yapılır.
- Hiperandrojenik semptomların en aza indirilmesi (Hamilelik istemeyen kadınlarda hormonal kontraseptifler (östrojen/progestin kombinasyonları) hirsutizm ve akne tedavisinde ilk seçenektir),
- Endometriyal hiperplazinin önlenmesi (Kombine östrojen ve progesteron kullanmamayı seçen kadınlar, aralıklı progestin tedavisi veya progestin salgılayan bir rahim içi araç kullanabilir),
- Tip 2 diyabetin geciktirilmesi için altta yatan metabolik risk faktörlerinin yönetimi (kilo vermek ve sağlıklı, dengeli beslenmek, fiziksel aktivite bazı semptomları iyileştirebilir, oral antidiyabetik ilaçlar),
- Kısırlık (infertilite) tedavisi (Hamilelik isteyen kadınların yumurtlama indüksiyon tedavisi konusunda yardıma ihtiyacı olabilir.
Yumurtalık Kisti (PCOS) İçin Ne Zaman Doktora Başvurulmalıdır?
Polikistik over sendromu şüpheniz var ise, aşağıdaki durumlarda doktorunuza danışmanız tavsiye edilir.
- Adet düzensizlikleri söz konusu ise,
- İnfertilite (kısırlık) durumunuz varsa,
- Vücudunuzda aşırı kıllanma (hirsutizm),
- Sebepsiz akne (sivilce) veya erkek tipi kellik gibi erkek hormonlarında aşırı artışı gösteren klinik bulgularınız mevcut ise.
ZGHolistic Clinic Olarak Polikistik Over Sendromu (PCOS) Tedavisinde Nasıl Bir Yöntem İzliyoruz?
Öncelikle hastamızı bütüncül bir yaklaşım ile değerlendirme sürecine alıyoruz. Hasta ile ilk görüşmemizde (tahmini 1-1,5 saat) hastanın şikayetleri, hastalığın özgeçmişi, yapılmış olan veya devam eden tedaviler, yapılmış tüm tetkikler, uyku, beslenme, egzersiz durumu, moral ve motivasyon gibi durumlarını detaylıca sorguluyoruz. Gerekli bütün muayeneleri yapılıyoruz.
Değerlendirme sonrasında uyku düzenlenmesi, beslenmenin düzenlenmesi, egzersiz, yürüyüş ve ihtiyaç kapsamında diğer hususlarla ilişkin tavsiyelerinde bulunarak, ayda bir kontroller ile hastamızın durumu yeniden değerlendirior ve onu yakından takip ediyoruz. Kontrollere müteakip ihtiyaç duyuluyor ise yeni uygulanacak yaklaşım ve tedavi yöntemleri belirleniyor veya düzenli aralıklarla takip etmek üzere uygulanan yöntemler azaltılabiliyor.
Kliniğimizde akupunktur, ozon terapi, fitoterapi, apiterapi, damar içi uygulamalar, mezoterapi, vitaminler ve gıda takviyeleri ile Yumurtalık Kisti (Polikistik Over Sendromu - PCOS) hastalarına yardımcı oluyoruz. Bu konuda Sağlık Bakanlığı tarafından verilmiş sertifikalı doktorlar ile hastalarımızın yanındayız.
Prof.Dr. Halil Yaman
"Sağlığınız için buradayız."
We are here for your health.