Folik asit B vitamini sınıfında olan B9 vitamininin sentetik yapıdaki formudur. B9 vitamininin doğal formuna folat adı verilir. Bu vitamin suda erime özelliğine sahiptir. Bunun yanında ısının etkisiyle kolayca parçalanabilir.
Bir insanın günlük folik asit ihtiyacı ortalama 400 mcg civarındadır. Bununla beraber;
- Hamilelik,
- Doğumdan sonra emzirme,
- Karaciğer rahatsızlıkları,
- Emilim bozuklukları,
- Hemolitik anemi,
gibi durumlarda ise vücudun ihtiyacı olan folik asit miktarı artabilir. Doktor tavsiyesi ile özellikle bu dönemde kişi, folik asit takviyesi alabilir.
ZGHolistic Clinic uzmanları folik asit eksikliğini ve bu eksiklikten kaynaklanan rahatsızlıkların neler olduğunu yazımızda ayrıntısı ile ele aldılar. Daha fazla bilgi almak için sitemizi ziyaret edebilir ve bizimle iletişime geçebilirsiniz.
Folik Asit Nedir?
B9 vitamininin sentetik formu olan folik asit; içeriği zenginleştirilmiş besinler ve takviye gıda ürünlerinde bulunan bir vitamin çeşididir.
Bu vitamin proteinleri oluşturan amino asitlerin normal metabolizmasını destekler. Ayrıca kan hücrelerinin çoğalmasında ve yapımında da etkilidir.
Folik asiti insan vücudu sentezleyerek üretemez. Bundan dolayı bu vitamini besinler vasıtası ile almak gerekir. Özellikle yeşil yapraklı sebzelerde çok bulunan bu vitamini doğal besinlerin yanı sıra takviye besinlerden de almak mümkündür.
Folik Asit Ne İşe Yarar?
Folik asitin insan vücudu için çok önemli işlevleri vardır. DNA yapısındaki nükleik asitlerin yapımında ve kan hücrelerinin yapımında ve çoğalmasında önemli rol oynar. Hücre yenilenmesinin yanında kalp krizi, felç gibi durumların engellenmesinde etkindir.
Hamilelikte folik asit eksikliği bazı doğuştan gelen (konjenital) hastalıklara sebep olabilir. Bunun sebebi folik asidin bebeğin sinir sisteminin oluşumunda önemli rol oynamasıdır. Bir bebeğin vücudunda gelişen ilk sistemlerden biri sinir sistemidir.
Eğer sinir sisteminin gelişim sürecinde folik asit eksikliği olursa bebeklerde sinir tüp bozukluğu (nöral tüp defekti) sebebiyle spina bifida hastalığı görülebilir. Bu hastalık beyin ve omuriliği oluşturacak olan tüpün, embriyonun gelişimi sırasında düzgün kapanmaması sonucu ortaya çıkar.
Bu vitamin kemik iliğinde beyaz ve kırmızı kan hücrelerinin yapımında ve DNA ve RNA yapımında etkilidir. Bunun yanında karbonhidratların hücreler için gerekli olan enerjiye dönüştürülmesini sağlar. Bir diğer önemli etkisi ise kansere sebep olabilecek gen farklılaşmasını engeller.
Folik Asit Eksikliği Belirtileri Nelerdir?
Folik asit eksikliği anemiye yol açabilir. Anemiye ihtiyaç duyan dokular, bu eksiklik sebebiyle gereken oksijeni alamaz. Özellikle hamilelerin gerekli folik asit alamaması çocuğun anomalili doğmasına yol açabilir.
Folik asit eksikliği belirtileri şu şekilde sıralayabiliriz:
- Yorgunluk ve halsizlik
- Ağız içinde oluşan yaralar
- Dilin şişmesi
- Bebeklerde ortaya çıkan büyüme ile ilgili sorunlar (Büyümenin yavaşlaması ya da durması gibi)
- Sinirlilik
- Mide bulantısı ve kusma gibi mide rahatsızlıkları
- Karın ağrısı ve ishal gibi sindirim sistemi rahatsızlıkları.
- Depresyon, hafıza sorunları, anlama ve karar vermede zorluk ve zihinsel karışıklık gibi psikolojik belirtiler
- Batma, karıncalanma ve yanma gibi nörolojik semptomlar
Bu belirtilerle beraber folik asit eksikliğine bağlı gelişen anomalinin belirtileri de şu şekildedir:
- Yorgunluk ve aşırı halsizlik hissi
- Zayıflık ve çabuk yorulma
- Aşırı uyku
- Soluklaşan cilt
- Nefes darlığı
- Sinirlilik hali
- Baş dönmesi
Genel olarak bu vitaminin eksik olması sonucu ortaya çıkan belirtiler bunlardır. Fakat bu belirtilerin yanında yaygın olmayan belirtileri de vardır. Bunlar kalp atışının hızlanması, çarpıntıya bağlı olarak nefes alışverişinin artması, yutkunma sırasında hissedilen ağrı, dilde oluşan hassasiyet, ağızda çatlak ve ağız içinde oluşan kronik yara ve ciltte kızarıklıktır.
Folik Asit Eksikliği Neden Olur?
Folik asit suda çözünen bir vitamin olmasından dolayı yağ dokusunda depolanamaz. Bu yüzden de her gün vücudun alması gereken bir vitamindir. Folik asit eksikliği hemen kendisini belli eder.
Bu vitamin eksikliğine neden olan unsurlar şunlardır:
- Dengesiz ve yetersiz beslenme şekilleri
- Sindirim sisteminden kaynaklanan ve emilim bozukluğuna sebep olan çölyak, crohn vb. hastalıklar
- Alkol kullanımına bağlı olarak vücudun gerekli vitamine sahip olamaması
- Folik asit içeren sebze ve meyvelerin aşırı pişirilmesi sonucunda vitaminin yapısının bozulması
- Böbrek hastalığından kaynaklı diyaliz tedavisi
- Bazı ilaçların kullanımından kaynaklı durumlar
Folik Asit Faydaları Nelerdir?
Folik asit faydaları arasında en önemlisi vücuttaki fonksiyonların devamlılığını sağlamasıdır. Vücuda oksijen sağlayan kan hücrelerinin oluşmasında etkilidir. Ayrıca DNA sentezlemesi, onarımı ve hücrelerin bölünmesi için de önemlidir. Bunlar dışında faydalarını şöyle sıralayabiliriz:
- Yeterli düzeyde alınan folik asit, bir çok hastalığa karşı koruma sağlamaktadır.
- Bu vitaminin yeterli düzeyde alımı depresyonu engeller.
- Hamilelik öncesinde ve hamilelik döneminde folik asitin alınması bebeğin otizme yakalanma olasılığını azaltmaktadır.
- Eklem iltihaplarına (romatoid artriti) karşı bu vitaminin kullanımı önerilmektedir.
- DNA sentezinde oluşabilecek farklılıkları önlediği için kanser önleyici vitamin olarak adlandırılmaktadır.
- Erkeklerde ve kadınlarda üreme hücrelerinin oluşumu ve gelişiminde etkili olduğu için özellikle çocuk sahibi olmak isteyen çiftler için önemli bir vitamindir.
- Bu vitaminin B12 vitamini ile birlikte kullanıldığında kalp hastalığı riskini azalttığı görülmektedir.
Folik Asit Kimlere Verilir?
Folik asit özellikle bebek sahibi olmak isteyen çiftlere verilir. Bunun yanında hamile bayanların kullanımı tavsiye edilir. Ayrıca annenin bebeği emzirme dönemlerinde günlük ihtiyacı olan folik asiti alamıyorsa, takviye önerilir.
Karaciğer hastalıkları, emilim bozuklukları ve hemolitik anemi gibi rahatsızlıklara yakalanan kişilerin günlük folik asit ihtiyacı diğer insanlara göre daha fazladır. Bu durumda doktor gerekli görürse folik asit takviyesi önerebilir.
Folik Asit Hangi Besinlerde Var?
Folik asitin doğal formu olan folat maddesi içeren besinlerin tüketimi bu vitamin ihtiyacını karşılayacaktır. İçeriğinde folat bulunan besinler ise şöyledir:
- Buğday
- Ciğer
- Baklagiller (Özellikle mercimek, barbunya, kuru fasulye, bezelye)
- Yumurta
- Soya Fasulyesi
- Ispanak, maydanoz ve nane gibi yeşil yapraklı sebzeler
- Brokoli
- Pancar
- Turunçgiller
- Kereviz
- Çilek
- Muz
- Avokado
- Ceviz
- Fındık
- Tahin
Folik asit içeren besinler yeterli miktarda tüketildiğinde vücudun ihtiyacı olan vitamin doğal yollarla alınmış olacaktır.
Folik Asit Nasıl Kullanılır?
Folik asit kullanımında öncelikle doğal form olan, folat içeren besinlerin tüketimi sağlanmalıdır. Fakat bu vücut için yeterli gelmiyorsa ve kişi hamilelik öncesi ya da hamilelik döneminde ise doktor tavsiyesi ile tablet şeklinde folik asit kullanabilir.
Bu kullanım 2 ya da 3 aylık periyotlar şeklinde olur. Vitamin aç ya da tok karnına alınabilir. Her gün aynı saatte alınması tavsiye edilmektedir.
Folik Asit Çeşitleri Nelerdir?
Folik asit çeşitleri olarak folat içeren bitkisel ve hayvansal gıdalar ve tabletleri sayabiliriz. Doğal yollar ile gerekli miktarda vitamin alınmaz ise doktor tavsiyesi ile tablet şeklinde folik asit takviyeleri kullanılabilir.
En İyi Folik Asit
En iyi folik asit, kişinin ihtiyacına göre değişmektedir. Yapay renk, koku ve tat içermemesi tavsiye edilir. Doktorun tavsiye ettiği süre ve dozda kullanılması gerekir. Piyasada folik asitin tablet veya kapsül şeklindeki formu olan çok fazla çeşit ve marka bulunmaktadır.
Folik Asit Markaları
Folik asit markaları hamilelik durumuna ve cinsiyete göre farklı çeşit takviyeler sunar. Hamilelik öncesi B12 ve D vitaminleriyle zenginleştirilen ürünler tavsiye edilir.
Hamilelik döneminde ise içerisinde inositol bulunan ürünler önerilmektedir. Baba olmak isteyen kişiler için ise yüksek folik asit oranı bulunan ürünler verilmektedir. Piyasada bulunan en iyi folik asit markalarını şu şekilde sırayalabiliriz:
- Solgar
- Folibol
- Folidoce
- Folden QF
- Regenesis
- Folidays
- Ocean
- New Life
Folik Asit Fiyatları
Folik asit fiyatları içerik ve marka türlerine göre değişkenlik göstermektedir. Folik asit markaları farklı kullanımlara yönelik ürettikleri ürünlerde değişik fiyatlandırma yapmışlardır.
Örneğin hamilelik sürecinde kullanılacak folik asit ile normal zamanlar için kullanılacak vitaminin fiyatları değişmektedir. Bu fiyat ve çeşitler arasında doktorunuzun tavsiye ettiği içeriklere sahip ürünü bütçenize uygun şekilde bulabilirsiniz.
Hamilelikte Folik Asit
Hamilelikte folik asit kullanımı doktorların önemle üzerinde durduğu bir konudur. Ayrıca hamilelik öncesi dönemde de kullanımı tavsiye edilmektedir. Bu konunun bu kadar üzerinde durulmasının sebebi bu vitaminin bebeğin beyin, omurilik ve sinir sistemi organlarının gelişimi için önemli olmasıdır.
Bebeğin beyin ve omurilik gelişimi hamileliğin ilk dört haftasında tamamlanır. Bu dönemde alınacak yeterli miktarda folik asit beyin ve omurilik problemlerini ortadan kaldıracaktır.
Eğer yeterli miktarda bu vitamin alınmazsa bebekte nöral tüp defekti adı verilen spina bifida hastalığı ortaya çıkabilir. Bu hastalığın oluşmaması için alınabilecek tek önlem hamilelik sürecinde doktorun önerdiği miktarda folik asit takviyesi almaktır.
Bu hastalığın dışında folik asit eksikliğinin sebep olduğu bir başka rahatsızlık ise bebeğin omurgasının kapanmaması ve omurgada kese bulunmasıdır. Ayrıca bu vitamin eksikliğinden kaynaklı beyin gelişiminin olmadığı bebekler olabilir. Yapılan çalışmalar hamilelik öncesi ve hamilelik sırasında yeterli miktarda folik asit alımının bu hastalıkları engellediğini ortaya çıkarmıştır.
Hamilelikte Folik Asit Nasıl Kullanılmalı?
Kişi folik asit kullanımına hamile kalmaya karar verdiği anda başlayabilir. Ayrıca gebelik oluştuğu andan itibaren ilk 12 hafta folik asit kullanımı çok önemlidir. Hamilelik farkedilmezse, bu vitamini almaya gebelik teşhisi konulduğu andan itibaren başlanmalıdır.
Hamileler bir kişinin günlük alması gereken miktar 400 mcg civarıdır. Fakat daha önce bebeğinde nöral tüp defekti oluşan ya da risk grubunda olan kişiler bu dozun 10 katı yani 4 mg folik asit takviyesi almalıdırlar.
Folik Asit Yan Etkileri Nelerdir?
Folik asitin doğal yollarla alındığında bu zamana kadar tespit edilen herhangi bir yan etkisi bulunmamaktadır. Fakat sentetik olarak üretilen folik asit vitamininin bazı yan etkilerine rastlanmıştır. Bu yan etkiler şöyledir:
- Alerjiye bağlı ortaya çıkan kurdeşen, nefes darlığı, dil, dudak, boğaz ve yüzde oluşan şişlik gibi ciddi yan etkiler görülebilir.
- Daha hafif seyreden yan etkiler ise mide bulantısı, kusma, gaz problemleri, iştah kaybı, vücutta kızarıklık, uyku düzeninin bozulması, konsantrasyon bozukluğu, sinirlilik hali ve depresyondur.
Folik asitin fazla tüketimi idrar yoluyla vücuttan atılmaktadır. Fakat fazla tüketim aynı zamanda B12 vitamin eksikliğini gizleyebilmektedir. Bu durum bir yan etki olarak görülebilir.
Folik Asit Sıkça Sorulan Sorular (S.S.S)
Folik Asit Kilo Aldırır mı?
Folik asit kilo alımını neden olmaz fakat eksikliği kilo kaybına yol açabilir. Sağlıklı ve doğal beslenen kişi bu vitaminle beraber folat seviyesini düzenlerken aynı zamanda vücudun sağlıklı olmayan bir şekilde aşırı kilo kaybını da engellemiş olur.
Folik Asit Uyku Yapar mı?
Folik asit seviyesinin normal olması ya da bu seviyeyi yükseltmek için kullanılan tabletler uyku yapmaz. Fakat bu vitaminin eksikliği aşırı uyku haline sebep olabilir. Fazlalığı ise uyku düzeninin bozulmasına yol açabilir.
Folik Asit Almak Zararlı mı?
Folik asiti doktorun tavsiye ettiği şekilde almanın vücuda herhangi bir zararı dokunmaz. Fakat eksikliği ya da fazla alımı bazı olumsuzluklara neden olabilir.
Folik Asit Ne Zaman Alınmalı?
Folik asit kadınlarda hamilelikten 6 hafta önce alınmaya başlanabilir. Bununla beraber hamileliğin ilk 3 ayında bu vitaminin kullanılması tavsiye edilmektedir.
Hamilelik dışında folik asit, eksikliğin görüldüğü herkeste doktorun tavsiye ettiği şekilde her gün 1 defa alınabilir. Folik asitin sabah ya da akşam kullanılması önemli değildir. Ancak her gün aynı saatte içilmesi tavsiye edilmektedir.
Ankara yara bakımı tedavisi konusunda Özel Bilgi Hastanesi olarak yüksek kaliteli, bütünsel yara bakımı hizmetleri sunmaktadır.Özel Bilgi Hastanesi, kronik ve akut yara bakımı konusunda uzmanlaşmış ekibe sahiptir. Deneyimli ve uzman ekibimizle, yaranızın hızlı ve etkili bir şekilde iyileşmesini sağlamak için sizinle birlikte çalışıyoruz.
İletişim: 0544 199 54 77
